DLACZEGO PALIMY ZNICZE?
Opublikowane 04.10.2023Dlaczego palimy znicze?
Zwyczaj palenia zniczy w miejscu spoczynku zmarłych odznacza się wielowiekową tradycją. Niemniej jednak stał się on dla nas na tyle oczywistym symbolem pamięci o zmarłych, że często nie zastanawiamy się nad jego pochodzeniem. Na przestrzeni stuleci zmieniły się wierzenia dotyczące dusz, nie zmieniła się jednak potrzeba pamięci o bliskich zmarłych.
Historia palenia zniczy
Historia palenia zniczy wywodzi się z czasów pogańskich, a dokładniej ujmując z tradycji Dziadów, noszących w wielu miejscach nazwę Zaduszek, mających miejsce w nocy z 31 października na 1 listopada. Zgodnie z wierzeniami podczas Dziadów dusze zmarłych przenikały do świata żywych. W noc zaduszną rozpalano więc na cmentarzach, obejściach i rozstajach ogniska, mające na celu wskazywać drogę zbłąkanym duszom. Ogniska palono również na mogiłach samobójców oraz osób tragicznie zmarłych, zlokalizowanych zwykle poza murami cmentarnymi. Ogień stanowił dla takowych dusz moc oczyszczającą, a żywym zapewniał ochronę przed złymi siłami, mogących występować w takich miejscach. Nasi przodkowie w noc z 31 października na 1 listopada poprzez zabawę, jedzenie i picie starali się w jak najlepszy sposób ugościć zmarłych. 1 oraz 2 listopada były dla nich natomiast dniem zadumy, czyli świętem zmarłych.
Wraz z pojawieniem się chrześcijaństwa znaczenie palenia ognisk dla zmarłych uległo zmianie. Zwyczaj ten został zmodyfikowany i zyskał nowe znaczenie. Od tego momentu ogień umieszczany na nagrobkach w postaci płonącej świecy miał symbolizować nadzieję na nowe życie. W VII wieku w wyniku wprowadzenia przez papieża Bonifacego IV Dnia Wszystkich Świętych pojawił się zwyczaj modlitwy za dusze zmarłe . Modlono się wówczas jedynie za dusze świętych. Kult wszystkich zmarłych dusz, który współcześnie obchodzony jest w Dzień Zaduszny wprowadzony został natomiast dopiero w X wieku przez Cystersów. W Polsce zwyczaj ten przyjął się z kolei w XII wieku.
Współcześnie znany nam zwyczaj odwiedzania cmentarzy pojawił się w XIX wieku. Dbałość o nagrobki oraz palenie świec na nagrobkach nastąpiło natomiast w okresie międzywojennym. Wcześniej cmentarze były zaniedbane, a zamiast nagrobków istniały same kopczyki. Składane na grobach kwiaty i zapalone znicze stanowią obecnie symbol pamięci o bliskich zmarłych. Światło pochodzące z palonego się znicza stanowi wyraz wieczności, a także bliskości oraz troski o zmarłych bliskich.
Kiedy palimy znicze?
Dbałość o groby bliskich stało się dla nas obecnie wyrazem szacunku oraz pamięci w stosunku do osób zmarłych. W związku z tym znicze, będące symbolem światła palone są przede Wszystkim w Dzień Wszystkich Świętych, który stał się symbolem pamięci o zmarłych. Poza Dniem Wszystkim Świętych nie zapominamy o naszych bliskich zmarłych również podczas ważnych świąt takich jak Boże Narodzenie, czy Wielkanoc.